Bu kitap İslâm tarihinin ilk dönemi olarak sayılabilecek ve Emevî devletinin yıkılmasıyla son bulan tarihi süreci Arap be gayr-i Arap unsurlar arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkinin doğurduğu sonuçları irdelemektedir. Bu zaman aralığı Şuûbiyye olarak adlandırılan hareketin oluşum sürecini de kapsamaktadır. Kitapta Şuûbiyye hareketi salt ideolojik bir hareket ele alınmakta hareketin ekonomik ve sosyo-politik analizi de yapılmaktadır. Araplar ile gayr-i Araplar arasındaki ilişki hem Müslüman Araplar hem de gayr-i Arapların yaşadığı dönüşümü gözlemleyebilmek için İslâm öncesi dönemden itibaren ele alınmıştır. Özellikle mevâli meselesini uzun bir tarihsel perspektif içerisin de anlamlandıran kitap çok katmanlı yaklaşımıyla literatüre sistematik ve eleştirel bir bakış açısı getirmektedir.