İslâm düşüncesi ve özelde kelâmın köşe taşlarından olan Fahreddîn er-Râzî, gerek yazdığı eserler gerekse doğrudan ya da asırlara yayılan tesiri üzerinden dolaylı talebesi ve takipçisi olan isimler vasıtasıyla bir "ekol"ün kaynağı ya da kurucusudur.Onun ilmî ve kelâmî kimliğinde Eş'arîlik büyük ölçüde belirleyici olmakla birlikte, sayıları yüzlerle ifade edilebilen eserlerinde benimsediği çizgi ve metot açısından süreç içerisinde kısmi farklılıklar da gözlenebilmektedir. el-İşâre fî usûli'l-kelâm, Râzî'nin bu geniş telif külliyatı içerisinde nispeten ihmale uğramış bir eseri olarak görünmektedir. Ancak onun, tarihi tespit edilebilen ilk teliflerinden olan bu eser, Eş'arî kelâmcısı kimliğinin baskın biçimde görülmesi, kendi fikrî serüveninde değişime uğrayan kimi kanaatlerinin ilk versiyonlarının burada yer alıyor olması, ilgisi ve vurguları itibariyle sonraki hacimli eserlerinin bir prototipi izlenimi vermesi gibi özellikleriyle özel bir önemi haizdir. Onun el-İşâre'yi bizzat "hayatının ilk döneminde filozofları ve Ehl-i sünnet dışı itikatları reddetmek amacıyla yazdığı eserler arasında sayması" önümüze "Eş'arî kelâmcı" Râzî profilini tanıma açısından önemli bir belge sunmaktadır.
|