İbrahim Baran'ın kültür tarih ve toplum başlıkları altındaki Mostar dergisinde yayımladığı 
röportajları ilk kez Aklın Kırk Yolu başlığıyla kitaplaştı. Yazar eserini şöyle tanımlıyor:
Bugüne  kadar  pek  çok  kitap  okudum.  Görevim  icabı  pek  çok  yere  de  gittim.  Ancak 
2008'den  bu  yana  gerçekleştirdiğim  yaklaşık  600  röportajın  bana  okuduklarımdan 
ve  gördüklerimden  daha  fazla  şey  kattığını  hissediyorum.  Merak  ettiğim  öğrenmek 
istediğim  bir  konu  hakkında  onu  en  iyi  bilen  kişiyle  uzun  uzun  konuşmak  kuşkusuz 
hangi bilgiyi nereden bulacağımı bilmeden yaptığım okumalardan yahut nereyi görmem 
gerektiğini bilmeden yaptığım gezilerden çok şey kazandırdı bana. Bugünlerde herkes 
röportaj  yapma  telaşında.  Birileri  bilse  de  bilmese  de  bir  şeyleri  anlatma  derdinde. 
Ortalıkta röportaj olarak adlandırılan yığınlarca metin bulunuyor. Yıllar önce fakültede 
sosyoloji  dersinde  öğrenmek  istediği  şeyi  bir  türlü  soramayan  arkadaşımıza  hocam 
-biraz da sinirlenerek- "Arkadaşım bilmem aldın mı ama bilimsel araştırma teknikleri 
dersinde insana nasıl soru sorması gerektiği anlatılır. Önce 'Nasıl sormalıyım?' diye bir 
düşün ondan sonra sor" dediğinde yalnızca "sormak için sorma"nın insana hiçbir şey 
kazandırmayacağını anlamıştım. Bugün adına röportaj denen yazıların kahir ekseriyetini 
okurken  muhtemelen  "bilimsel  araştırma  teknikleri"  dersi  almamış  sâil  ve  konudan 
bîhaber muhatapların mükâlemelerinden ibaret bir durumla karşı karşıya olduğumuzu 
anlamakta  güçlük  çekmiyoruz.  Bu  anlamda  nasipli  olduğumu  ifade  etmeliyim.  Zira 
müzakere ettiğim modern tabirle söyleştiğim yaklaşık 600 kişi konudan habersiz biriyle 
konuşmamayı  tercih  edenlerden  oluşuyordu.  Ayrıca  biraz  mükemmeliyetçi  yaklaşım 
nedeniyle zor olsa da konuyu her zaman en iyi bilen kişilere ulaşmak ve doğru bilgiyi net 
bir şekilde almanın çabası içerisinde oldum. Bu da sağlıklı bilgiye kısa sürede ulaşmamı 
sağladı.
Elinizdeki  eser  bendenizin  çoğunluğunu  Mostar  dergisinde  2009-2012  yılları  arasında 
yaptığı  mülakatların  bir  araya  getirilmesiyle  oluştu.  Bu  söyleşileri  yaptığım  bazı 
önemli  isimler  bugün  aramızda  bulunmuyor.  Onlara  rahmet  diliyorum.  Bugüne  kadar 
gerçekleştirdiğim 600 küsur röportajın içerisinde en verimli olanlarını seçmeye çalıştım. 
Diğerlerinin bu metinlerden daha az önemli olduğu anlaşılmasın. Ancak -şimdilik- bir 
kitapla  başlayan  bu  gayretimiz  için  belirli  bir  sayfa  sınırını  gözetmemiz  gerekiyordu. 
Umarım Aklın Kırk Yolu ismini verdiğimiz bu çalışmanın devamı da gelir.