Sanat hitap ettiği 'kitleye' göre 'popüler' ya da 'estetik' vasıflar kazanıyor. Bu iki sanat kategorisi hemen her ülkenin sanat tarihinde mevcuttur. Ayrıca her ülkede bu iki sanatı karşılayan değişik adlar ya da terimler kullanılmaktadır. Bu kitapta söz konusu durum 'roman' örneğinde ortaya koymaya çalışılarak 'popüler roman' ve 'estetik roman' kavramları tercih edildi. Ayrıca bu iki kategoriye birer örnek romancı da seçildi. Popüler romana Esat Mahmut Karakurt; estetik romana ise Ahmet Hamdi Tanpınar temsilci olarak tercih edildi.

Popüler romancılar sanatalrını mutlaka birşeye (para ün ideoloji) alet ederler. Buna karşılık estetik roman yazarları sanatlarını herhangi bir şeyin aracı olarak görmezler. Esat Mahmut hemen hemen bütün romanlarını genç Türkiye Cumhuriyeti'nin gerçekleştirdiği inkılapları ve Batılı hayat tarzını yerleştirmek maksadıyla yazmıştır. Tanpınar'da böyle bir kaygı yoktur. Onun en büyük amacı çokça ciddiye aldığı edebiyat alanında mükemmel romanlar yazmaktır. Tabii ki bu romanlarda Türk insanının temel trajik ve felsefi problemleri irdelenmiştir. İlk planda estetik değeri yüksek romanlar yazmayı hedefleyen Tanpınar ikinci planda Türk milletinin temel trajedisini ve problemlerini yansıtmayı gaye edinmiştir.

Bu kitapta söz konusu romancılar; hem romancı kimlikleri hem romanları hem de okurları açısından mukayeseli bir şekilde irdelenmeye çalışılmıştır.